Aandachtgerichte therapie

Aandachtgerichte cognitieve therapie is een therapievorm die in 1992 werd ontwikkeld door Segal, Williams en Teasdale. Ze zochten naar een behandelmethode om herval bij depressie te helpen voorkomen. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die 3 of meer keer klinisch depressief waren (soms zelfs voor meer dan 20 jaar) en die de vaardigheden van aandachtgericht in het leven staan aanleerden, minder kans hadden om opnieuw depressief te worden. In het Engels heet deze therapievorm ‘Mindfulness-Based Cognitive Therapy for Depression’.

Sindsdien tonen verschillende studies en gevalsbesprekingen de werkzaamheid van mindfulness bij diverse stoornissen. Hieruit blijkt dat mindfulness o.a. een positieve invloed heeft op het cognitief en neurobiologisch functioneren, dat het je blik op de wereld en je manier van reageren verandert en dat het een positieve verandering brengt bij een grote hoeveelheid verschillende psychische stoornissen en medische aandoeningen (vb. pijnklachten).

Aandachtgericht in het leven staan, betekent dat je je aandacht richt op het hier en nu. Je blijft je op een niet-oordelende, liefdevolle manier bewust van wat zich aandient. Je ziet de dingen zoals ze werkelijk zijn.

Bij aandachtgerichte (cognitieve) therapie leer je je aandacht richten op gedachten, gevoelens en gewaarwordingen. Het is belangrijk te kunnen opmerken hoe je reageert in een bepaalde situatie. Door het opmerken van gedachten, gevoelens en gewaarwordingen neem je er afstand van (je bekijkt het vanop afstand) en dus vereenzelvig je je er niet meer mee. Dit wil zeggen dat het niet automatisch meer 'de waarheid' is omdat jij het zelf denkt en voelt. Je leert zien dat het ‘maar’ een gedachte, gevoel of gewaarwording is, en dan kan je verder bepalen wat je ermee doet.

Een paar voorbeelden :

je denkt : ‘ik houd niets vol’ en dus begin je niet aan een cursus die je graag wil volgen
je denkt : ‘mijn werk moet perfect zijn’ en dus presteer je te veel overuren
je denkt : 'ze zal mij een sul vinden' en dus bel je het afspraakje met het mooiste meisje van de klas af

Ben je wel wie je denkt dat je bent ? We hebben allerlei ideeën, overtuigingen, visies en verwachtingen van onszelf, de ander, de maatschappij, de wereld. Deze ideeën zien we als dé waarheid ; we vereenzelvigen ons ermee, het is tenslotte míjn gedachte. We laten ons handelen hiervan afhangen. Aandachtgerichte therapie leert je opmerken wat er in je omgaat zodat je op een wakkere manier kan reageren en juiste keuzes kan maken.

Aandachtgerichte therapie is een zinvolle toevoeging aan gedragstherapie of iedere andere therapie. Het kan ook helpend zijn bij cliënten met chronische klachten. Door het accepteren van je lijden, zal de strijd afnemen en zal het lijden een andere vorm aannemen.

Aandachtgericht of mindfull in het leven staan, kan je leren tijdens meditatie of ontspanningsoefeningen of je kan eender welke dagelijkse handeling met volle aandacht uitvoeren (tanden poetsen, eten, de afwas doen, naar de trein stappen, enz) en zo opmerken wat je denkt, voelt en doet.

Hoe langer je dit doet, hoe meer je je bewust wordt van ‘automatische’ gedachten. Door je ervan bewust te worden, doorbreek je je automatische reactie. Op die manier kan je ervoor kiezen een gedrag te stellen dat meer overeenkomt met je waarden en minder gebeurt vanuit een reflex die gebaseerd is op ‘oude’ overtuigingen.

Aandachtgericht in het leven staan, opent je ogen voor het échte leven. Je ziet de dingen zoals ze zijn en niet van achter een sluier van overtuigingen en verwachtingen. Er gaat een hele nieuwe wereld voor je open. Probeer het eens, je zal zien.