Gedragstherapie is één van de verschillende stromingen binnen de
psychotherapie. Psychotherapie is de verzameling van handelingen die
zich richten op het verminderen of verhelpen van psychische
moeilijkheden.
Wat is gedragstherapie
Gedragstherapie in een notendop :
Binnen gedragstherapie beginnen we onze therapie met grondig luisteren naar je verhaal. We stellen vele vragen zodat we een duidelijk beeld krijgen van jouw situatie en jouw hulpvraag. Mogelijk maken we hierbij gebruik van één of meerdere vragenlijsten. Wanneer we voldoende informatie hebben om een behandelplan op te stellen, bespreken we samen hoe de therapie er verder zal uit zien, welke thema's we gaan behandelen en op welke manier.
Wat we denken, voelen en doen is grotendeels aangeleerd. Gedrag zien we als een complexe samenhang tussen 5 G's : gebeurtenis, gedachte, gevoel, gedrag en gevolg. Door zicht te krijgen op hoe we omgaan met deze interne of externe prikkels, kunnen we nieuw gedrag aanleren.
Concreet kiezen we dus een gebeurtenis uit en maken deze concreet (waar ben je, met
wie, wie doet wat, enz.);
we gaan op zoek naar wat je daarbij denkt en
voelt en waarom;
we bespreken alle vormen van gedrag die je in deze
situatie stelt;
we krijgen zicht op het resultaat of de gevolgen van
jouw gedrag.
Door deze puzzel te leggen, krijg je een overzicht van hoe de vork aan de steel zit en zie je waar je verandering wil en/of kan aanbrengen.
Een beetje geschiedenis:
De gedragstherapie heeft verschillende ontwikkelingen gekend vanaf het begin van de vorige eeuw:
In de eerste generatie gedragstherapie lag de nadruk op waarneembaar gedrag. De experimenten van Pavlov zijn hier gekende voorbeelden van. Via belonen en bestraffen van respectievelijk gewenst en ongewenst gedrag probeerde men invloed uit te oefenen op dit gedrag.
Binnen de tweede generatie gedragstherapie werd ook rekening gehouden met de beleving van cliënten. Hieruit ontwikkelde zich de cognitieve gedragstherapie ; cognitieve en gedragsmatige behandelingen werden vermengd. Naast gedrag gaf men nu ook een grotere rol aan gedachten. Deze generatie had ontdekt dat gedachten, gevoelens en gedrag een invloed hebben op elkaar. Beïnvloeding van één aspect kan een invloed hebben op een ander aspect. In (cognitieve) therapie gaat men dus de inhoud van de gedachten uitdagen, maar ook gedachten en gedrag beïnvloeden door middel van exposure-oefeningen.
Binnen de derde generatie gedragstherapie gaat men niet de inhoud van de gedachten wijzigen maar de manier waarop we met deze gedachten omgaan. We kijken naar de functie van gedrag.
Behandeltechnieken uit de 1e generatie gedragstherapie blijven een rol spelen maar dan vooral om het gedragsrepertoire en bijgevolg de keuzes van de cliënt te vergroten. Binnen deze derde generatie gedragstherapie ontstond aandachtgerichte cognitieve therapie, Acceptance & Commitment Therapy (ACT), dialectische gedragstherapie, functioneel analytische psychotherapie.